Interaktywna mapa Florencji Piazza del Duomo FLORENCJA Muzeum Opera del Duomo
Katedra: fasada [3]
Tłumaczenie z serwera: "The Florence Art Guide"

KATEDRA: kopuła - fasada - wnętrze - zakrystie - rzeźby - Sąd Ostateczny - freski - dzwonnica
Fasada - XIX w.
XIX-wieczna fasada
Oglądana obecnie fasada katedry nie jest oryginalna. Fasada z czerwonego, białego i zielonego marmuru, rzeźby, rozety okienne, mozaiki i szpice gotyckie są owocami historycznych i romantycznych zamiłowań architekta Emilio de Fabris (1808-1883), który wykonał całą elewację w latach 1876-1886. Udało mu się zaprojektować, jeżeli nie arcydzieło, to przynajmniej coś, co stanowi przyzwoite dopasowanie trzech budynków świętego kompleksu: katedry, dzwonnicy Giotta i baptysterium. Warstwy powierzchniowe ramion w części dolnej są pamiątkami po florenckich rodzinach, które finansowo pomagały w pracach. Oryginalna fasada, którą wyobrażał sobie Arnolfo di Cambio i pozostawił niewykonaną z powodu śmierci (1302), nie została nigdzie dokładnie przedstawiona. Mimo tego, że ideę kompozycji Arnolfa możemy obejrzeć na fresku "Madonna z Misericordia" (1342) w muzeum Bigallo, z dużo większymi szczegółami katedra przedstawiona jest na rysunku akwarelowym Bernardina Paccetti w muzuem "Opera del Duomo". Rysunek ten został wykonany około roku 1587, kiedy podjęto już decyzję rozbiórki wykonanej w połowie fasady Arnolfa i zastąpienia jej inną, bardziej współczesną. Pomysł ten podsunął Wielkiemu Księciu Medyceuszowi architekt dworski Bernardo Buontalenti w swoim programie modernizacji miasta, który zaczął już być realizowany za czasów Vasariego.
Fasada Arnolfa
Fasada Arnolfa na rysunku Poccettiego
Dlatego, gotycką elewację "rozebrano na części". Pewne elementy marmurowe weszły w skład nowo-układanej podłogi wewnątrz katedry Santa Maria del Fiore, podczas gdy, wiekszość rzeźb zmagazynowano wewnątrz Opery del Duomo, przekształconej później w muzeum. Można je obecnie zobaczyć na sali na parterze. Pięć z tych posągów wykonał sam Arnolfo. Są to: Św. Zanobus, Św. Reparata (bardzo podobna do rzeźby rzymskiej), Madonna z Dzieciątkiem (1296) - z niezwykłymi szklanymi oczami, Madonna Ojczyzny oraz interesujący posąg papieża Bonifacego VIII - masywnej konstrukcji rzeźba osoby, gdzie sztywność postaci wydaje się uwydatniać siłę i autorytet osobowości.
Posąg papieża Bonifacego VIII-ego
Cambio: papież Bonifacy VIII
Pierwsze trzy posągi, które dekorowały lunetę nad głównym wejściem podejmują ten sam temat na gotyckiej fasadzie, co na nowej: gloryfikacja Matki Boskiej, której katedra jest dedykowana. Wspomniana powyżej Madonna Ojczyzny była umieszczona w lunecie ponad lewym wejściem, a ponad wejściem z prawej strony znajdowała się Madonna w Grobie - obecnie w Berlińskim Muzeum. Luwr natomiast przyznaje się do posągów Św. Wawrzyńca autorstwa Giovanniego Tedesco (ok. 1394) i Św. Stefana autorstwa Piera di Giovanni Tedesco (ok. 1390). Trzy oryginały zostały zastąpione odlewami. Cztery wnęki zawierające marmurowe posągi Ewangelistów, wszystkie wykonane w latach od 1408 do 1415, znajdowały się po obu stronach głównych drzwi.
Madonna Ojczyzny
Cambio: Madonna Ojczyzny
Były tam następujące rzeźby: Św. Marka - autorstwa Noccola di Piero Lambertiego, Św. Mateusza - autorstwa Bernarda Ciuffagniego, Św. Łukasza - autorstwa Nanniego di Banco (wyglądał jak poważny senator rzymski) oraz Św. Jana - autorstwa Donatellego. Ta ostatnia jest pierwszym arcydziełem artysty i wyraźnym protoplastą Mojżesza Michała Anioła. Posąg ten był zamówiony w 1408 roku i wykonywany aż przez osiem lat. Wymagało to kilku upomnień ze strony Opery del Duomo, która nawet zaczęła straszyć Donatella sankcjami ekonomicznymi, dopóki nie postanowi dokończyć swojej pracy. Figura rzeźby znajdującej się w muzeum jest zgarbiona i wydaje się mieć tułów zbyt długi. Świadczy to o geniuszu artysty - bo nabiera ona idealnych proporcji dopiero po umieszczeniu jej na górze fasady. Innymi słowy, Donatello zastosował tu korekcję optyczną, która powoduje, że figura wygląda najlepiej, kiedy oglądamy ją z dołu.
Św. Łukasz
Nanni di Banco: Św. Łukasz
Sala Antiphonaries w Muzeum zawiera różne eksponaty wykonane dla fasady, które przypuszczalnie miały zastąpić te wykonane przez Arnolfa. Pierwszy konkurs na ich wykonanie został ogłoszony w roku 1491, lecz jury zrezygnowało z wyboru zwycięzcy, nie będąc przekonanym do żadnego projektu.
Św. Jan
Donatello: Św. Jan
Wielki Książe Medyceusz próbował rozwiązać problem jeszcze raz w roku 1586, zachęcony do tego przez Buontalentiego, który brał udział w konkursie z modelem inspirowanym przez klasyczny barok. Model ten nie został na szczęście zrealizowany. Innymi uczestnikami konkursu byli m.in. Giambologna, Don Giovanni Medici (1566-1621), syn Cosimo I i Eleonory degli Albizzi oraz architekt Kaplicy Książąt w San Lorenzo.
Nowy konkurs został ogłoszony w roku 1633. Tym razem wygrał projekt Akademii Sztuk Pięknych. Wykonanie jego powierzono architektowi Opery, Gherardo Silvaniemu. Pierwszy kamień pod budowę położono w roku 1636, ale dwa lata później wszystko zostało zawieszone z powodu gwałtownej krytyki projektu. Dokonał jej sam Silvani, który w konkursie bez sukcesów prezentował swój własny model. Przed De Fabris, jeszcze kilku architektów w XIX wieku próbowało wykonać projekt, który mógłby być zaakceptowany. Spośród nich na uwagę zasługują: Giovanni Silvestri (1822), Nicola Matas (1842), który wykonał fasadę kościoła Santa Croce, oraz Gian Giorgio Muller (1843-44).
Fasada Akademii Sztuki
Fasada, model Akademii Sztuki
Fasada bez zewnętrznego pokrycia
Fasada bez zewnętrznego pokrycia