We wnętrzu katedry za ołtarzem głównym znajdują się dwie zakrystie: stara - zwana "
Canonici" (kanoniczna) i nowa - zwana "
Messe" (mszalna). W tej drugiej w wielkanocny ranek 1478 roku ukrywał się Wawrzyniec Wspaniały Medyceusz przed zamachowcem, który zamordował jego brata Giuliano. "Spisek Pazzi", w którym planowano zabójstwo dwóch młodych królewiczów - Medyceuszów, został częściowo udaremniony dzięki szybkiej reakcji przyjaciela Wawrzyńca, Agnolo Poliziano. Wciągnął on Medyceusza do zakrystii, zabarykadował drzwi i przetrzymywał go wraz z kilkoma przyjaciółmi, dopóki wszyscy konspiratorzy nie uciekli od rozwścieczonego tłumu zgromadzonego w kościele.
|
|
Luca della Robbia: płaskorzeźby przy wejściach do zakrystii
|
Luca: drzwi do nowej zakrystii
|
Nad drzwiami do obu zakrystii znajdują się płaskorzeźby z glazurowanej terrakoty, które wykonał
Luca della Robbia. Przedstawiają one
Wniebowstąpienie - przy starej zakrystii i
Zmartwychwstanie - przy nowej zakrystii. U tego samego artysty także zamówiono w 1446 roku wykonanie dwóch portali z brązu, po odmówieniu wykonania tych prac przez Donatellego. Luca wykonał tylko jedne
drzwi - do nowej zakrystii (północnej).
Luca: detal chóru
|
Pomagali mu przy tym Michelozzo i Maso di Bartolomeo.
Bezpośrednio ponad zakrystiami znajdowały się do roku 1688 dwa okazałe chóry, wykonane przez
Donatellego (1433-38) i
Luca della Robbia (1431-35, jego pierwsza zarejestrowana praca). Można je obecnie obejrzeć w Muzeum Opera del Duomo. Te dwa arcydzieła ujawniają różne interpretacje klasycznej rzeźby: balkon wykonany przez Luca della Robbia cechuje spokój, symetria i umiłowanie szczegółów, podczas gdy chór Donatellego jest antyklasyczny. Jego beztroska gonitwa w scenie tańca Dionizosa przenosi nas w późną sztukę antyczną okresu Imperium.
Nowa zakrystia posiada
kilka szafek pięknie inkrustowanych przez Giuliano i Benedetto da Maiano (1463-65). Zostały one zaprojektowane przez Bruneleschiego i innych artystów, m.in. Antonio del Pollaiolo i Alessio Baldovinettiego. Z innych zgromadzonych tu dzieł sztuki na uwagę zasługują
głowa anioła autorstwa Mino da Fiesole i
umywalka z 1440 roku, którą wykonał Andrea da Buggiano, adoptowany syn Bruneleschiego.